Учебник эсперанто - [18]

…Mi lernas Esperanton aŭtodidakte. Mi memoras jam multe da vortoj, sed dume mi ne kapablas bone esprimi miajn pensojn…

…Mi sendas al vi kelke da fotografaĵoj, inter ili ankaŭ mian portreton. Mi petas vin sendi al mi vian portreton, almenaŭ etan…

Aĝo возраст,

aŭtodidakto самоучка,

bedaŭri сожалеть,

bedaŭrinde к сожалению,

dume пока, тем временем,

ekster вне, снаружи, за,

eksterlanda заграничный, зарубежный,

esprimi выражать,

familio семья,

glui клеить,

glumarko наклейка,

kapabla способньй,

militservo военная служба,

moderna современный,

oficisto служащий,

proksima близкий,

servi служить.

10.16. Esperanto en Sovet-Unio

En nia lando la Esperanto-movado estis tre forta antaŭ la dua mondmilito. Oni lernis Esperanton en lernejoj kaj kursoj, oni eldonis librojn kaj gazetojn en

Esperanto. Pro diversaj kaŭzoj la movado dum kaj post la milito malfortiĝis.

Ĝi renaskiĝis en la jaroj 1955–1956, ĉefe inter junularo. En multaj urboj aperis junularaj Esperanto-kluboj. En 1961 estis fondita la Komisiono de Sovetiaj Esperantistoj ĉe la Unio de Sovetiaj Societoj por Amikeco kun Eksterlando. En 1979 estis fondita Asocio de Sovetiaj Esperantistoj (ASE), kiu gvidas la Esperanto-movadon en la tuta lando. En multaj urboj ekzistas E-kluboj kaj E-sekcioj ĉe Kluboj de Internacia Amikeco, grupoj de esperantistoj, rondetoj, en kiuj oni lernas E-on. En kelkaj lernejoj (plejparte en Estonio) oni lernas E-on fakultative. Ĉiujare en nia lando okazas kelke da E-tendaroj, kie kolektiĝas esperantistoj el la tuta Sovet-Unio. En Estonio kaj aliaj lokoj oni organizas apartajn tendarojn kaj renkontiĝojn por lernantoj.

Aliĝu al via loka E-klubo aŭ E-grupo. Parolu kun aliaj esperantistoj esperante por praktiki la lingvon. Faru tion dum renkontiĝoj, telefone, skribu leterojn al viaj amikoj — esperantistoj nur esperantlingve.

Aparta отдельный, особый,

aliĝi присоединиться,

asocio ассоциация, общество,

ĉefe главным образом,

dum в то время как, во время,

E-, Е-о = Esperanto,

ekzisti существовать,

fakultativa факультативный, необязательный,

fondi основывать, создавать,

forta сильный, крепкий,

gazeto периодическое издание (журнал, газета),

gvidi руководить,

junularo молодёжь,

kaŭzo причина,

kelka некоторый (о числе),

komisiono комиссия,

movi двигать,

movado движение,

okazi происходить, случаться,

plejparte большей частью,

renkont(iĝ)o встреча (слёт),

rondo круг; кружок,

rondeto кружок,

sekcio секция, отделение,

societo общество, компания,

sovetia советский (Советского Союза),

unio союз (государство, организация).

10.17. Proverboj.

1. Al ĉevalo donacita oni buŝon ne esploras.

2. Gasto tro petata foriras malsata.

3. Kontraŭ faro farita ne helpas medito.

4. Laboro farita — ripozo merita.

5. Ne atendita, ne esperita ofte venas subite.

6. Ne bela estas amata, sed amata estas bela.

7. Ne ĉio brilanta estas diamanto.

8. Parolanto semas, aŭdanto rikoltas.

9. Prokrastita ne estas perdita.

10. Silentu donante, parolu ricevante.

Buŝo рот,

diamanto алмаз; бриллиант,

donaci дарить,

esplori исследовать,

kontraŭ против, напротив,

mediti размышлять, обдумывать,

meriti заслуживать, быть достойным,

prokrasti отложить, отсрочить,

ripozi отдыхать,

sata сытый,

semi сеять,

subite внезапно.

10.18. Telefona aŭtomato

Patro demandas sian malgrandan filon:

— Kio vi volas esti, kiam vi estos plenaĝa?

— Telefona aŭtomato.

— Kial do?

— Ĉar ĝi nenion faras, kaj tamen ricevas monon.

Malgranda diplomato

Filo: Paĉjo, ĉu vi povus fari vian subskribon kun fermitaj okuloj.

Patro: Certe!

Filo: Bone, fermu la okulojn kaj subskribu mian lernateston.

Atesto аттестат, свидетельство,

do итак, следовательно, же,

fermi закрывать,

okulo глаз,

paĉjo папа,

plena полный,

plenaĝa взрослый, совершеннолетний,

subskribi подписывать.

Урок 11

11.1.

Суффикс -er- означает отдельную единицу, частичку:

fajro огонь — fajrero искра,

mono деньги — monero монета,

neĝo снег — neĝero снежинка,

pano хлеб — panero крошка хлеба, ero крошка, частичка.

11.2.

Суффиксы -nj- и -ĉj- придают словам оттенок ласкательности. Обычно они употребляются для образования ласкательных имён:

женских -nj-:

Maria Мария — Manjo Маня, Маша,

Sofia Софья — Sonjo Соня, Софа,

мужских -ĉj-:

Petro Пётр — Peĉjo Петя,

Boriso Борис — Boĉjo Боря.

Эти суффиксы применяют и к существительным, употребляющимся обычно в качестве обращений:

patro отец — paĉjo nana,

patrino мать — panjo мама,

frato брат — fraĉjo братишка, братец,

fratino сестра — franjo сестрица, сестричка, сестрёнка

11.3.

Суффикс -ing- означает вещь, в которую что-либо вставляется, всаживается:

fingro палец — fingringo напёрсток,

kandelo свеча — kandelingo подсвечник

и т. п.

11.4.

Суффикс -id- означает «дитя», «потомок»:

bovo бык — bovido теленок,

ĉevalo лошадь — ĉevalido жеребёнок

ido потомок.

11.5.

Суффикс -em- означает склонность, привычку:

paroli говорить — parolema говорливый, разговорчивый,

dormi спать — dormema сонливый,

emo склонность,

ema склонный,

emi иметь склонность.

11.6.

Суффикс -op- образует собирательные числительные: duope вдвоем, kvinope впятером и т. п. От них, в свою очередь, могут образовываться существительные:

duopo двое, дуэт,

triopo трое, трио,

kvaropo четверо, квартет

и т. п.

11.7.

Суффикс -obl- служит для образования кратных числительных: