Великий Бисмарк. Железом и кровью [заметки]

Шрифт
Интервал

1

Poschinger H.v. Fürst Bismarck. Neue Tischgespräche und Interviews. Bd. 1. Stuttgart, 1895. S. 173.

2

Craig G. Die preussisch-deutsche Armee 1640–1945. Düsseldorf, 1960. S. 58.

3

Кауфман Г.Политическая история Германии в XIX веке. СПб., 1909. С. 97.

4

Schmidt R.F. Otto von Bismarck. Realpolitik und Revolution. Stuttgart, 2004. S. 12.

5

Bismarck O.v. Fürst Bismarcks Briefe an seine Braut und Gattin. Stuttgart-Berlin, 1914. S. 43.

6

Pflanze O. Bismarck. Der Reichsgründer. München, 2008. S. 48.

7

Kolb E. Bismarck. München, 2009. S. 7.

8

Pflanze O. Op. cit. S. 48.

9

Schmidt R. Op. cit. S. 13.

10

Бисмарк О. ф. Мысли и воспоминания. Т. 1. М., 1940. С. 1.

11

Бисмарк О. ф.Указ. соч. С. 2.

12

Бисмарк О. ф.Указ. соч. С. 2.

13

Kolb E. Op. cit. S. 10.

14

Pflanze O. Op. cit. S. 54.

15

Richter W. Bismarck. Frankfurt-am-Main, 1971. S. 26.

16

Engelberg E. Bismarck. Urpreuße und Reichsgründer. Berlin, 1985. S. 130.

17

Kolb E. Op. cit. S. 10.

18

Бисмарк О.ф.Указ. соч. С. 6.

19

Bismarck O.v. Werke in Auswahl. Darmstadt, 2001. (WIA). Bd. 1. S. 13.

20

Engelberg E. Op. cit. S. 136.

21

Бисмарк О.ф.Указ. соч. С. 7.

22

Kolb E. Op. cit. S. 11.

23

Pflanze O. Op. cit. S. 60.

24

Bismarck O.v. Die gesammelten Werke. Berlin, 1924–1935 (GW). Bd. 14. S. 16.

25

Gall L. Bismarck. München, 2002. S. 43.

26

GW. Bd. 14. S. 30.

27

Engelberg E. Op. cit. S. 146.

28

WIA. Bd. 1. S. 18.

29

Engelberg E. Op. cit. S. 149.

30

WIA. Bd. 1. S. 22.

31

Richter W. Op. cit. S. 28.

32

Engelberg E. Op. cit. S. 169.

33

Krockow C.v. Bismarck. München, 2002. S. 32.

34

Gall L. Op. cit. S. 51.

35

GW. Bd. 14. S. 33.

36

Richter W. Op. cit. S. 31.

37

Engelberg E. Op. cit. S. 182.

38

Richter W. Op. cit. S. 34.

39

Gall L. Op. cit. S. 52.

40

GW. Bd. 14. S. 31.

41

WIA. Bd. 1. S. 38.

42

Ebenda. S. 48.

43

Engelberg E. Op. cit. S. 231.

44

Richter W. Op. cit. S. 37.

45

Krockow C.v. Op. cit. S. 45.

46

Schmidt R. Op. cit. S. 23

47

Ebenda. S. 22.

48

WIA. Bd. 1. S. 63.

49

Ebenda. S. 70.

50

Schmidt R. Op. cit. S. 28.

51

Бисмарк О.ф.Указ. соч. С. 39.

52

Pflanze O. Op. cit. S. 70.

53

WIA. Bd. 1. S. 139.

54

Schmidt R. Op. cit. S. 29.

55

GW. Bd. 10. S. 5.

56

WIA. Bd. 1. S. 143.

57

GW. Bd. 14. S. 94.

58

WIA. Bd. 1. S. 155.

59

Engelberg E. Op. cit. S. 242.

60

Schmidt R. Op. cit. S. 33.

61

Бисмарк О.ф.Указ. соч. С. 22.

62

WIA. Bd. 1. S. 171.

63

Бисмарк О.ф.Указ. cоч. С. 31.

64

GW. Bd. 14. S. 111.

65

Бисмарк О. ф. Указ. соч. С. 32.

66

Engelberg E. Op. cit. S. 304.

67

Schmidt R. Op. cit. S. 36.

68

Ebenda. S. 38.

69

GW. Bd. 14. S. 121.

70

Ebenda. S. 120.

71

Kolb E. Op. cit. S. 29.

72

GW. Bd. 14. S. 143.

73

Richter W. Op. cit. S. 59.

74

WIA. Bd. 1. S. 213.

75

Ebenda. S. 228.

76

Gall L. Op. cit. S. 103.

77

Bismarck O.v. Die politischen Reden des Fürsten Bismarck. Stuttgart, 1892–1905. (PR). Bd. 1. S. 117.

78

Kolb E. Op. cit. S. 30.

79

Gall L. Op. cit. S. 117.

80

WIA. Bd. 1. S. 287.

81

Ebenda. S. 325.

82

Pflanze O. Op. cit. S. 84.

83

WIA. Bd. 1. S. 328.

84

Ebenda. S. 333.

85

Ebenda. S. 122.

86

Gall L. Op. cit. S. 168.

87

Krockow C.v. Op. cit. S. 62.

88

Pflanze O. Op. cit. S. 63.

89

Schmidt R. Op. cit. S. 52.

90

Engelberg E. Op. cit. S. 367.

91

GW. Bd. 14. S. 205.

92

WIA. Bd. 1. S. 375.

93

Ebenda. S. 376.

94

Engelberg E. Op. cit. S. 369.

95

WIA. Bd. 1. S. 345.

96

Ebenda. S. 383.

97

Бисмарк О.ф.Указ. соч. С. 67.

98

Gall L. Op. cit. S. 150.

99

Schmidt R. Op. cit. S. 54.

100

WIA. Bd. 1. S. 386.

101

PR. Bd. 1. S. 413.

102

Kolb E. Op. cit. S. 35.

103

Krockow C.v. Op. cit. S. 85.

104

Engelberg E. Op. cit. S. 372.

105

GW. Bd. 2. S. 298.

106

Engelberg E. Op. cit. S. 387.

107

GW. Bd. 7. S. 354.

108

WIA. Bd. 1. S. 444.

109

Schmidt R. Op. cit. S. 60.

110

Engelberg E. Op. cit. S. 391.

111

WIA. Bd. 1. S. 452.

112

Ebenda. S. 463.

113

Krockow C.v. Op. cit. S. 88.

114

Schmidt R. Op. cit. S. 65.

115

Ebenda. S. 55.

116

WIA. Bd. 1. S. 556.

117

GW. Bd. 14. S. 327.

118

Бисмарк О.ф.Указ. соч. С. 74.

119

WIA. Bd. 1. S. 438.

120

Schmidt R. Op. cit. S. 80.

121

WIA. Bd. 2. S. 13.

122

Gall L. Op. cit. S. 187.

123

WIA. Bd. 2. S. 3.

124

Бисмарк О.ф.Указ. соч. С. 83.

125

WIA. Bd. 2. S. 106.

126

Бисмарк О.ф.Указ. соч. С. 131.

127

WIA. Bd. 2. S. 76.

128

Ebenda. S. 147.

129

Ebenda. S. 169.

130

Gall L. Op. cit. S. 185.

131

Schmidt R. S. 87.

132

Ebenda. S. 88.

133

WIA. Bd. 2. S. 191.

134

Richter W. Op. cit. S. 77.

135

GW. Bd. 15. S. 141.

136

WIA. Bd. 2. S. 244.

137

WIA. Bd. 1. S. 542.

138

WIA. Bd. 2. S. 231.

139

Crankshaw E. Bismarck. München, 1990. S. 85.

140

Gall L. Op. cit. S. 158.

141

Ebenda. S. 173.

142

Ebenda. S. 206.

143

Engelberg E. Op. cit. S. 454.

144

Бисмарк О. ф. Указ. соч. С. 175.

145

WIA. Bd. 2. S. 257.

146

Gall L. Op. cit. S. 223.

147

GW. Bd. 14. S. 520.

148

Бисмарк О. ф. Указ. соч. С. 198.

149

Kolb E. Op. cit. S. 47.

150

WIA. Bd. 2. S. 278.

151

GW. Bd. 14. S. 515.

152

Deutsche Geschichte. Bd.4. Berlin, 1984. S. 428.

153

WIA. Bd. 2. S. 272.

154

Ebenda. S. 275.

155

GW. Bd. 14. S. 516.

156

Ebenda. S. 514.

157

Engelberg E. Op. cit. S. 475.

158

Gall L. Op. cit. S. 178.

159

Krockow C.v. Op. cit. S. 121.

160

WIA. Bd. 2. S. 298.

161

Pflanze O. Op. cit. S. 147.

162

Бисмарк О.ф.Указ. соч. С. 200.

163

Kolb E. Op. cit. S. 50.

164

Pflanze O. Op. cit. S. 148.

165

GW. Bd. 14. S. 561.

166

Krockow C.v. Op. cit. S. 123.

167

GW. Bd. 3. S. 277.

168

Бисмарк О. ф. Указ. соч. С. 193.

169

Там же. С. 194.

170

GW. Bd. 3. S. 70.

171

Ebenda. S. 315.

172

Pflanze O. Op. cit. S. 155.

173

WIA. Bd. 2. S. 388.

174

Ebenda. S. 382.

175

Бисмарк О.ф.Указ. соч. С. 212.

176

WIA. Bd. 2. S. 416.

177

Richter W. Op. cit. S. 81.

178

Цит. по: Canis K. Politische Taktik Preußischer Militärs 1858–1866 // Diplomatie und Kriegspolitik vor und nach der Reichsgründung. Berlin, 1971. S. 53.

179

Bühler J. Deutsche Geschichte. Bd. 5. Berlin, 1954 S. 340.

180

Soldatisches Führertum. Teil 10. Hamburg, 1937. S. 231.

181

Pflanze O. Op. cit. S. 172.

182

Soldatisches Führertum. S. 231.

183

Pflanze O. Op. cit. S. 169.

184

Gall L. Op. cit. S. 275.

185

WIA. Bd. 2. S. 429.

186

Schmidt R. Op. cit. S. 110.

187

Бисмарк О. ф. Указ. соч. С. 212.

188

Бисмарк О. ф. Указ. соч. С. 213.

189

Kolb E. Op. cit. S. 52.

190

Schmidt R. Op. cit. S. 111.

191

WIA. Bd. 2. S. 439.

192

Бисмарк О. ф. Указ. соч. С. 214.

193

Там же. С. 215.

194

GW. Bd. 3. S. 367.

195

WIA. Bd. 2. S. 439.

196

Бисмарк О.ф.Указ. соч. С. 217.

197

Krockow C.v. Op. cit. S. 138.

198

Gall L. Op. cit. S. 265.

199

Бисмарк О.ф.Указ. соч. С. 218.

200

Бисмарк О.ф.Указ. соч. С. 220.

201

Ревуненков В.Г.Приход Бисмарка к власти. Л., 1941. С. 96.

202

Stürmer M. Das ruhelose Reich. Berlin, 1983. S. 102.

203

WIA. Bd. 2. S. 461.

204

Ebenda. S. 463.

205

Ebenda. S. 464.

206

Krockow C.v. S. 141.

207

Gall L. Op. cit. S. 270.

208

Бисмарк О.ф.Указ. соч. С. 223.

209

Schmidt R. Op. cit. S. 115.

210

Бисмарк О.ф.Указ. соч. С. 226.

211

Gall L. Op. cit. S. 285.

212

Ebenda. S. 273.

213

Schmidt R. Op. cit. S. 116.

214

Ebenda.

215

Richter W. Op. cit. S. 100.

216

Kolb E. Op. cit. S. 55.

217

Gall L. Op. cit. S. 292.

218

Ebenda. S. 284.

219

WIA. Bd. 3. S. 1.

220

PR. Bd. 2. S. 22.

221

Ebenda. S. 30.

222

Schmidt R. Op. cit. S. 123.

223

Бисмарк О.ф.Указ. соч. С. 241.

224

Schmidt R. Op. cit. S. 124.

225

Richter W. Op. cit. S. 105.

226

WIA. Bd. 3. S. 59.

227

Ebenda. S. 64.

228

Schmidt R. Op. cit. S. 125.

229

Krockow C.v. Op. cit. S. 160.

230

Gall L. Op. cit. S. 322.

231

Kolb E. Op. cit. S. 58.

232

Krockow C.v. Op. cit. S. 165.

233

Engelberg E. Op. cit. S. 532.

234

Gall L. Op. cit. S. 328.

235

Schmidt R. Op. cit. S. 126.

236

Ebenda. S. 127.

237

Бисмарк О.ф.Указ. соч. С. 279.

238

Richter W. Op. cit. S. 120.

239

Schmidt R. Op. cit. S. 126.

240

Sheehan J. Der deutsche Liberalismus 1770–1914. München, 1983. S.173.

241

Kolb E. Op. cit. S. 59.

242

WIA. Bd. 2. S. 358.

243

GW. Bd. 3. S. 298.

244

WIA. Bd. 3. S. 105.

245

Ebenda. S. 67.

246

Бисмарк О.ф.Указ. соч. С. 270.

247

Schmidt R. Op. cit. S. 135.

248

WIA. Bd. 3. S. 35.

249

Ebenda. S. 47.

250

Бисмарк О. ф. Указ. соч. С. 293.

251

Schmidt R. Op. cit. S. 136.

252

Ebenda. S. 137.

253

Krockow C.v. Op. cit. S. 173.

254

Gall L. Op. cit. S. 237.

255

Krockow C.v. Op. cit. S. 176.

256

Engelberg E. Op. cit. S. 554.

257

WIA. Bd. 3. S. 286.

258

Бисмарк О.ф.Указ. соч. Т. 2. С. 9.

259

Gall L. Op. cit. S. 348.

260

Richter W. Op. cit. S. 125.

261

Schmidt R. Op. cit. S. 142.

262

Бисмарк О. ф. Указ. соч. Т. 2. С. 5.

263

WIA. Bd. 3. S. 200.

264

Engelberg E. Op. cit. S. 549.

265

WIA. Bd. 3. S. 235.

266

Ebenda. S. 231.

267

Moltke H.K.B.v. Ausgewählte Werke. Berlin, 1925. Bd.2. S. 6.

268

Helmert H., Uszeck H. Preussischdeutsche Kriege 1864–1871. Berlin, 1988. S. 72.

269

GW. Bd. 14. S. 672.

270

Бисмарк О. ф. Указ. соч. С. 297.

271

Schmidt R. Op. cit. S. 148.

272

Gall L. Op. cit. S. 378.

273

Schmidt R. Op. cit. S. 146.

274

Ebenda.

275

Gall L. Op. cit. S. 341.

276

Kolb E. Op. cit. S. 70.

277

Gall L. Op. cit. S. 380.

278

Schmidt R. Op. cit. S. 150.

279

WIA. Bd. 3. S. 535.

280

Schmidt R. Op. cit. S. 151.

281

GW. Bd. 5. S. 270.

282

Ebenda. S. 275.

283

WIA. Bd. 3. S. 601.

284

Ebenda. S. 630.

285

Ebenda. S. 651.

286

Kolb E. Op. cit. S. 72.

287

Кауфман Г. Указ. соч. С. 563.

288

Poidevin R., Bariety J. Frankreich und Deutschland. München, 1982. S. 95.

289

Gall L. Op. cit. S. 409.

290

Kolb E. Op. cit. S. 73.

291

Gall L. Op. cit. S. 396.

292

Krockow C.v. Op. cit. S. 190.

293

Schmidt R. Op. cit. S. 157.

294

Richter W. Op. cit. S. 143.

295

Krockow C.v. Op. cit. S. 192.

296

Engelberg E. Op. cit. S. 589.

297

Schmidt R. Op. cit. S. 157.

298

GW. Bd. 7. S. 123.

299

Schmidt R. Op. cit. S. 158.

300

GW. Bd. 5. S. 524.

301

Richter W. Op. cit. S. 148.

302

Herre F. Helmuth von Moltke. Stuttgart, 1984. S. 233.

303

WIA. Bd. 3. S. 757.

304

Richter W. Op. cit. S. 151.

305

WIA. Bd. 3. S. 753.

306

Бисмарк О. ф.Мысли и воспоминания. Т. 2. М., 1940. С. 34.

307

Gall L. Op. cit. S. 429.

308

WIA. Bd. 3. S. 775.

309

Gall L. Op. cit. S. 428.

310

WIA. Bd. 3. S. 757.

311

Craig G. Op. cit. S. 224.

312

Бисмарк О. ф. Указ. соч. С. 37.

313

Бисмарк О.ф.Указ. соч. С. 41.

314

WIA. Bd. 3. S. 771.

315

Бисмарк О. ф. Указ. соч. С. 44.

316

Engelberg E. Op. cit. S. 614.

317

WIA. Bd. 3. S. 779.

318

Schmidt R.F. Op. cit. S. 158.

319

WIA. Bd. 3. S. 797.

320

Engelberg E. Op. cit. S. 619.

321

Gall L. Op. cit. S. 381.

322

WIA. Bd. 3. S. 784.

323

Op. cit. S. 545.

324

Engelberg E. Op. cit. S. 562.

325

PR. Bd. 3. S. 48.

326

WIA. Bd. 4. S. 5.

327

Бисмарк О. ф. Указ. соч. С. 18.

328

Richter W. Op. cit. S. 169.

329

Ebenda. S. 173.

330

WIA. Bd. 4. S. 9.

331

Ebenda. S. 7.

332

Ebenda. S. 89.

333

Richter W. Op. cit. S. 170.

334

WIA. Bd. 4. S. 8.

335

Gall L. Op. cit. S. 445.

336

Kolb E. Op. cit. S. 80.

337

Schmidt R. Op. cit. S. 174.

338

Gall L. Op. cit. S. 445.

339

WIA. Bd. 4. S. 126.

340

Ebenda. S. 146.

341

Moltke H.K.B.v. Aufzeichnungen. Briefe. Schriften. Reden. Ebenhausen, 1923. S. 246.

342

WIA. Bd. 4. S. 143.

343

Gall L. Op. cit. S. 473.

344

Kolb E. Op. cit. S. 79.

345

Richter W. Op. cit. S. 187.

346

WIA. Bd. 4. S. 179.

347

Engelberg E. Op. cit. S. 702.

348

Ebenda. S. 666.

349

Ebenda. S. 679.

350

WIA. Bd. 4. S. 309.

351

Ebenda. S. 362.

352

Schmidt R. Op. cit. S. 179.

353

WIA. Bd. 4. S. 411.

354

Herre F. Op.cit. S. 280.

355

Gall L. Op. cit. S. 490.

356

GW. Bd. 14. S. 776.

357

Schmidt R. Op. cit. S. 182.

358

Kolb E. Op. cit. S. 87.

359

Schmidt R. Op. cit. S. 183.

360

GW. Bd. 6b. S. 354.

361

Eyck E. Bismarck. Bd. 2. Erlenbach-Zürich, 1943. S. 464.

362

Бисмарк О.ф.Указ. соч. С. 86.

363

Herre F. Op. cit. S. 298.

364

Ebenda. S. 299.

365

Moltke H.K.B.v. Aufzeichnungen… S. 262.

366

Буш М.Граф Бисмарк и его люди за время войны с Францией. СПб., 1879. Т.1. С. 26.

367

Schmidt R. Op. cit. S. 186.

368

GW. Bd. 6b. S. 455.

369

Gall L. Op. cit. S. 508.

370

Krockow C.v. Op. Cit. S. 235.

371

WIA. Bd. 2. S. 322.

372

Буш М. Указ. соч. Т.2. С. 9.

373

Бисмарк О. ф. Указ. соч. С. 92.

374

Eyck E. Op.cit. Bd.2. S. 530.

375

Kessel E. Moltke. Stuttgart, 1957. S. 579.

376

Herre F. Op.cit. S. 314.

377

Bismarck-Briefe. Göttingen, 1955. S. 366.

378

Буш М.Указ. соч. Т.2. С. 33.

379

Там же. С. 46.

380

GW. Bd. 6b. S. 636.

381

Krockow C.v. Op. cit. S. 243.

382

WIA. Bd. 4. S. 558.

383

Bismarck-Briefe. S. 364.

384

Herre F. Op. cit. S. 314.

385

Ebenda. S. 318.

386

Craig G. Op. cit. S. 233.

387

Richter W. Op. cit. S. 232.

388

Beumelburg W. Bismarck gründet das Reich. Oldenburg, 1932. S. 450.

389

Бисмарк О.ф.Указ. соч. С. 107.

390

Richter W. Op. cit. S. 243.

391

Бисмарк О. ф. Указ. соч. С. 110.

392

Schmidt R. Op. cit. S. 190.

393

Herre F. Op. cit. S. 325.

394

Ebenda.

395

WIA. Bd. 4. S. 636.

396

Richter W. Op. cit. S. 260.

397

Kolb E. Op. cit. S. 93.

398

Lohmeyer H. Die Politik des Zweiten Reiches 1870–1918. Bd.1. Berlin, 1939. S. 109.

399

Градовский А.Германская конституция. Ч.2. СПб., 1876. С. 145.

400

Rauh M. Föderalismus und Parlamentarismus im wilhelminischen Reich. Düsseldorf, 1973. S. 62.

401

Treue W. Deutsche Geschichte. Stuttgart, 1958. S. 617.

402

Pflanze O. Op. cit. S. 641.

403

Rosenberg A. The birth of the German Republic. L., 1931. P. 3.

404

Verfassungen und Verfassungswirklichkeiten in der deutschen Geschichte. Berlin, 1968. S. 33.

405

Schreiner A. Zur Geschichte der deutschen Außenpolitik. Bd.1. Berlin, 1952. S. 65.

406

Rauh M. Op. cit. S. 52.

407

Градовский А.Указ. соч. С. 93.

408

Rauh M. Op. cit. S. 51.

409

Nipperdey T. Deutsche Geschichte 1866–1918. Bd. 2. München, 1995. S. 103.

410

Barraclough C. The origins of modern Germany. Oxford, 1947. P. 424.

411

Pulzer P. Germany 1870–1945. Oxford, 1997. P. 19.

412

Wehler H.U. Das Deutsche Kaiserreich 1871–1918. Göttingen, 1973. S.62.

413

Hartmann E.v. Die politischen Aufgaben und Zustände des Deutschen Reiches. Berlin, 1881. S. 43.

414

Ренненкампф В.Конституционные начала и политические воззрения князя Бисмарка. Киев, 1890. С. 269.

415

Лаптев Б.Н. Германский консерватизм эпохи Бисмарка. Уфа, 1998. С. 40.

416

Stürmer M. Op. cit. S. 107.

417

Бисмарк О.Указ. соч. С. 148.

418

Mann G. Deutsche Geschichte des XIX. und XX. Jahrhunderts. Frankfurt-a.-M., 1992. S. 391.

419

Тиссо В. Путешествие в страну миллиардов. СПб., 1876. С. 273.

420

Nipperdey T. Op. cit. S.331.

421

Parisius L. Deutschlands politische Parteien. Berlin, 1878. S. 153.

422

Das neue Deutsche Kaiserreich und seine Gegner. Gütersloh, 1871. S. 28.

423

Sheehan J. Op. cit. S. 181.

424

Дживелегов А.К.История современной Германии. Ч. 2. СПб., 1910. С. 61.

425

Kenkel K. Die Entwicklung der politischen Parteien in Deutschland von 1848 bis zum Abgang Bismarcks. Paderborn, 1911. S. 23.

426

Mehring F. Gesammelte Schriften. Bd. 7. Berlin,1965. S. 329.

427

Biographisches Wörterbuch. Bd.1. S. 706–707.

428

Stoltenberg G. Der deutsche Reichstag. 1871–1873. Düsseldorf, 1955. S. 17.

429

Eyck E. Bismarck and the German Empire. N.Y., 1958. P. 195.

430

Лаптев Б.Н.Указ. соч. С. 31.

431

Людвиг Э. Бисмарк. М., 1999. С. 325–326.

432

Тиссо В. Указ. соч. С. 250.

433

Strauss G.L.M. Men who have made the new German Empire. Vol.2. L., 1875. P. 18.

434

Тиссо В. Указ. соч. С. 247.

435

Жордания Н.Происхождение и развитие политических партий в Германии. СПб., 1907. С. 69.

436

Людвиг Э.Указ. соч. С. 327.

437

Lexikon zur Parteiengeschichte. Leipzig, 1986. Bd. 4, S. 556.

438

Петряев К.Д.Мифы и действительность в «критическом пересмотре» прошлого. Киев, 1969. С. 47.

439

Палмер А.Бисмарк. Смоленск, 1997. С. 301.

440

Pflanze O. Op. cit. S. 696.

441

Mann G. Op. cit. S. 397.

442

Людвиг Э.Указ. соч. С. 331.

443

Dann O. Nation und Nationalismus in Deutschland 1770–1990. München, 1993. S. 172.

444

Stürmer M. Regierung und Reichstag im Bismarckstaat 1871–1880. Düsseldorf, 1974. S. 39.

445

Stürmer M. Konservatismus und Revolution in Bismarcks Poltik // Das kaiserliche Deutschland. Politik und Gesellschaft. 1870–1918. Düsseldorf, 1970. S. 148.

446

Schmidt R. Op. cit. S. 236.

447

Ebenda. S. 233.

448

Engelberg E. Bismarck. Das Reich in der Mitte Europas. Berlin, 1990. S. 123.

449

GW. Bd. 11. S. 227.

450

Engelberg E. Op. cit. S. 131.

451

Ebenda. S. 135.

452

Бисмарк О.ф.Указ. соч. Т. 2. С. 124.

453

GW. Bd. 14. S. 827.

454

Engelberg E. Op. cit. S. 129.

455

Бисмарк О.ф.Указ. соч. Т. 2. С. 131.

456

Engelberg E. Op. cit. S. 63.

457

Kolb E. Op. cit. S. 95.

458

Stürmer M. Regierung und Reichstag im Bismarckstaat 1871–1880. S. 69.

459

Nationalzeitung. № 487 18.10.1871.

460

Утин Е.И. Вильгельм I и Бисмарк. СПб., 1892. С. 244.

461

Stürmer M. Regierung und Reichstag… S. 72.

462

Engelberg E. Op. cit. S.165.

463

Stürmer M. Regierung und Reichstag… S.119.

464

Nationalzeitung. N175 16.4.1873.

465

Neue Preußische Zeitung. № 143 22.06.1873.

466

Parisius L. Op. cit. S.175.

467

Lucius von Ballhausen R. Bismarck-Erinnerungen. Stuttgart-Berlin, 1920. S. 43.

468

Ebenda. S. 46.

469

Neue Preußische Zeitung. № 69 22.03.1874.

470

Schulte E. Die Stellung der Konservativen zum Kulturkampf. Köln, 1959. S. 149.

471

Blum H. Das Deutsche Reich zur Zeit Bismarcks. Leipzig-Wien, 1893. S.135.

472

Dawson W.H. The German Empire 1867–1914 and the unity movement. Vol.2. Hamden, 1966. P. 61.

473

Eyck E. Op. cit. Bd. 3. S. 73.

474

Lucius von Ballhausen R. Op. cit. S. 49.

475

Poschinger H.v. Fürst Bismarck und die Parlamentarier. Bd. 2. Breslau, 1895. S. 196.

476

Das Deutsche Kaiserreich 1871–1914. Ein historisches Lesebuch. Göttingen, 1992. S. 191.

477

Großherzog Friedrich I von Baden und die Reichspolitik 1871–1907. Bd.1. Stuttgart, 1968. S. 162.

478

Das Deutsche Kaiserreich 1871–1914. S. 193.

479

GW. Bd. 11. S. 378.

480

Ebenda. S. 389.

481

Ebenda. S. 395.

482

Бисмарк О. ф. Указ. соч. Т. 2. С. 147.

483

GW. Bd. 11. S. 401.

484

Pflanze O. Op. cit. S. 548.

485

Gall L. Op. cit. S. 531.

486

Krockow C.v. Op. cit. S. 266.

487

Pflanze O. Op. cit. S. 554.

488

Ebenda. S. 556.

489

Ebenda. S. 558.

490

Ebenda. S. 566.

491

Ebenda. S. 578.

492

Kolb E. Op. cit. S. 94.

493

Pflanze O. Op. cit. S. 560.

494

Ebenda.

495

Ebenda. S. 561.

496

Schmidt R. Op. cit. S. 237.

497

Бисмарк О.ф.Указ. соч. Т. 2. С. 258.

498

Kolb E. Op. cit. S. 96.

499

Kolb E. Op. cit. S. 93.

500

Wehler H.U. Op. cit. S. 182.

501

Schmidt R. Op. cit. S. 202.

502

Gall L. Op. cit. S. 585.

503

Ebenda. S. 541.

504

Schmidt R. Op. cit. S. 200.

505

Craig G. Deutschland 1866–1945. München, 1999. S. 129.

506

Von Scharnhorst zu Schlieffen 1806–1906. Berlin, 1933. S. 233.

507

Тиссо В. Указ. соч. С. 242.

508

Die große Politik der europäischen Kabinette 1871–1914. Bd.1. Berlin, 1922. S. 110. (Далее – GP.)

509

Eyck E. Op. cit. Bd. 3. S. 31.

510

Craig G. Op. cit. S. 125.

511

Holstein F.v. Die geheimen Papiere. Bd.1. Göttingen, 1956. S. 115.

512

Deininger H. Frankreich-Rußland-Deutschland 1871–1891. München-Wien, 1983. S. 29.

513

Lappenküper U. Die Mission Radowitz. Göttingen, 1990. S. 35.

514

Wolter H. Die Anfänge des Dreikaiserverhältnisses // Diplomatie und Kriegspolitik vor und nach der Reichsgründung. Berlin, 1971. S. 174.

515

Ebenda. S. 187.

516

Lappenküper U. Op. cit. S. 86.

517

Wolter H. Op. cit. S. 197.

518

Шнеерсон Л.М.На перепутье европейской политики. Мн., 1984. С. 121.

519

Dill M. Germany. A modern history. Ann Arbor, 1961. P. 178.

520

Jeismann K.-E. Das Problem des Präventivkrieges. München, 1957. S. 85.

521

Шнеерсон Л.М.Указ. соч. С. 68

522

Там же.

523

Nationalzeitung. № 511 01.11.1871.

524

Ebenda. № 423 10.09.1871.

525

Richter W. Op. cit. S. 224.

526

Bismarck. Zwölf Jahre deutscher Politik. Leipzig, 1884. S. 287.

527

Mommsen W. Großmachtstellung und Weltpolitik. Frankfurt-a.-M.-Berlin, 1993. S. 22.

528

Манфред А.З.Внешняя политика Франции 1871–1891. М., 1952. С. 54.

529

Craig G. Op. cit. S. 127.

530

GP. Bd.1. S. 189.

531

Ebenda.

532

Гогенлоэ Х.Указ. соч. С. 157.

533

GP. Bd. 1. S. 213.

534

Ebenda. S. 218–219.

535

Engelberg E. Deutschland 1871–1895. Berlin, 1965. S. 96.

536

Poidevin R., Bariety J. Op. cit. S. 154.

537

Борисов Ю.В.Русско-французские отношения после Франкфуртского мира. М., 1951. С. 162.

538

Nationalzeitung, N363 07.08.1873.

539

Ebenda. № 441 22.09.1873

540

Миркинд А.М.Под знаменем Коммуны. Кишинев, 1971. С. 194.

541

Haselmayr F. Diplomatische Geschichte des Zweiten Reichs 1871–1918. Bd.1. 1871–1878. München, 1955. S. 91.

542

WIA. Bd. 5. S. 431.

543

Wolter H. Bismarcks Außenpolitik 1871–1881. Berlin, 1983. S.154.

544

Борисов Ю.В.Указ. соч. С. 159.

545

Deininger H. Op. cit. S. 33.

546

Engelberg E. Deutschland von 1871 bis 1897. S. 97.

547

Schmidt R. Op. cit. S. 203.

548

Herre F. Op.cit. S. 355.

549

Deutsche Militärgeschichte 1648–1939. Bd.2. Teil 1. München, 1983. S. 224.

550

Eyck E. Op. cit. Bd. 3. S. 167.

551

Schmidt R. Op. cit. S. 203.

552

Бисмарк О. ф. Указ. соч. Т. 2. С. 160.

553

GW. Bd. 14. S. 869.

554

Schmidt R. Op. cit. S. 207.

555

Gall L. Op. cit. S. 642.

556

Pflanze O. Op. cit. S. 585.

557

Ebenda. S. 589.

558

Engelberg E. Bismarck. Das Reich in der Mitte Europas. S. 274.

559

Schmidt R. Op. cit. S. 254.

560

Engelberg E. Op. cit. S. 299.

561

GW. Bd. 11. S. 611.

562

WIA. Bd. 6. S. 301.

563

GW. Bd. 12. S. 120.

564

Engelberg E. Op. cit. S. 317.

565

Ebenda. S. 227.

566

WIA. Bd. 5. S. 755.

567

GP. Bd. 2. S. 38.

568

Ebenda. S. 76.

569

Ebenda.

570

WIA. Bd. 5. S. 775.

571

Ebenda. Bd. 6. S. 52.

572

Engelberg E. Op. cit. S. 280.

573

GP. Bd. 3. S. 6.

574

Ebenda. S. 16.

575

Ebenda. S. 20.

576

Schmidt R. Op. cit. S. 212.

577

GP. Bd. 3. S. 30.

578

Ebenda. S. 41.

579

Ebenda. S. 75.

580

Engelberg E. Op. cit. S. 295.

581

Pflanze O. Op. cit. S. 566.

582

Ebenda. S. 568.

583

Engelberg E. Op. cit. S. 364.

584

Pflanze O. Op. cit. S. 573.

585

GW. Bd. 14. S. 975.

586

Pflanze O. Op. cit. S. 573.

587

Engelberg E. Op. cit. S. 355.

588

Ebenda. S. 357.

589

Ebenda.

590

Ebenda. S. 357.

591

Gall L. Op. cit. S. 681.

592

Engelberg E. Op. cit. S. 329.

593

Gall L. Op. cit. S. 747.

594

WIA. Bd. 6. S. 532.

595

Ebenda. Bd. 7. S. 95.

596

Gall L. Op. cit. S. 749.

597

Engelberg E. Op. cit. S. 397.

598

WIA. Bd. 7. S. 370.

599

Ebenda. S. 402.

600

Gall L. Op. cit. S. 777.

601

WIA. Bd. 7. S. 442.

602

Ebenda. S. 451.

603

Ebenda. S. 613.

604

Engelberg E. Op. cit. S. 489.

605

Ebenda. S. 339.

606

Ebenda. S. 348.

607

Schmidt R. Op. cit. S. 216.

608

GP. Bd. 3. S. 208.

609

Engelberg E. Op. cit. S. 351.

610

Kolb E. Op. cit. S. 116

611

Schmidt R. Op. cit. S. 217.

612

Engelberg E. Op. cit. S. 365.

613

Gall L. Op. cit. S. 711.

614

Engelberg E. Op. cit. S. 371.

615

GP. Bd. 4. S. 67.

616

Ebenda. S. 78.

617

GW. Bd. 8. S. 646.

618

GP. Bd. 4. S. 96.

619

GP. Bd. 5. S. 78.

620

Jeismann K.-E. Op. cit. S. 144.

621

Deutsche Militärgeschichte… Bd. 2. Teil 1. S. 225.

622

Gall L. Op. cit. S. 741.

623

Schmidt R. Op. cit. S. 227.

624

GP. Bd. 6. S. 25.

625

Schmidt R. Op. cit. S. 221.

626

Ebenda. S. 223.

627

Klemm M. Was sagt Bismarck dazu? Bd. 2. Berlin, 1924. S. 58.

628

Engelberg E. Op. cit. S. 519.

629

Schmidt R. Op. cit. S. 232.

630

Engelberg E. Op. cit. S. 520.

631

GW. Bd. 8. S. 452.

632

Kolb E. Op. cit. S. 122.

633

Schmidt R. Op. cit. S. 262.

634

Бисмарк О. ф. Указ. соч. Т. 3. С. 19.

635

Schmidt R. Op. cit. S. 263.

636

Engelberg E. Op. cit. S. 544.

637

Ebenda. S. 550.

638

GP. Bd. 4. S. 401.

639

GW. Bd. 13. S. 382.

640

Ebenda. Bd. 8. S. 675.

641

Schmidt R. Op. cit. S. 265.

642

Engelberg E. Op. cit. S. 561.

643

GW. Bd. 15. S. 505.

644

Бисмарк О. ф. Указ. соч. С. 50.

645

Там же. С. 65.

646

Engelberg E. Op. cit. S. 567.

647

Schmidt R. Op. cit. S. 266.

648

Engelberg E. Op. cit. S. 569.

649

WIA. Bd. 7. S. 756.

650

Schmidt R. Op. cit. S. 268.

651

Engelberg E. Op. cit. S. 577.

652

Ebenda. S. 589.

653

Schmidt R. Op. cit. S. 270.

654

Pflanze O. Op. cit. S. 95.

655

Engelberg E. Op. cit. S. 593.

656

Schmidt R. Op. cit. S. 273.

657

Ebenda. S. 272.

658

Бисмарк О. ф. Указ. соч. Т. 3. С. 32.

659

GW. Bd. 13. S. 444.

660

Engelberg E. Op. cit. S. 629.

661

WIA. Bd. 8b. S. 114.

662

Schmidt R. Op. cit. S. 276.

663

Engelberg E. Op. cit. S. 594.

664

Ebenda. S. 601.

665

WIA. Bd. 8b. S. 228.

666

Ebenda. S. 197.

667

Engelberg E. Op. cit. S. 609.

668

Schmidt R. Op. cit. S. 274.

669

Ebenda. S. 277.

670

Ebenda. S. 279.

671

Schmidt R. Op. cit. S. 286.


Еще от автора Николай Анатольевич Власов
Бисмарк. «Железный канцлер»

«НИКОГДА НЕ ВОЮЙТЕ С РОССИЕЙ», «славяне непобедимы» — эти фразы Отто фон Бисмарка известны в нашей стране почти всем. На самом деле создатель Германской империи — Второго рейха — вошедший в историю как «железный канцлер», никогда не произносил таких слов. Их, а также многие другие цитаты ему приписали безвестные российские мифотворцы. Почему именно ему? И почему в России эти слова и сам Бисмарк пользуются неослабевающей популярностью? Роль, которую Бисмарк сыграл в истории, огромна и неоднозначна, но масштаб его достижений поистине завораживает.


Рекомендуем почитать
Под знаком Стрельца

Книга Аллы Зубовой «Под знаком Стрельца» рассказывает о знаменитых людях, ставших богатейшим достоянием российской культуры ХХ века. Автору посчастливилось долгие годы близко знать своих героев, дружить с ними, быть свидетелем забавных, смешных, грустных случаев в их жизни. Книга привлечет читателя сочетанием лёгкого стиля с мягким добрым юмором. Автор благодарит Министерство культуры РФ за финансовую поддержку.


Друзей прекрасные черты

В книгу Е. В. Юнгер, известной театральной актрисы, вошли рассказы, повествующие об интереснейших и значительных людях принадлежащих искусству, — А. Блоке, Е. Шварце, Н. Акимове, Л. Колесове и других.


Автобиография

Я не хочу, чтобы моя личность обрастала мифами и домыслами. Поэтому на этой страничке вы можете узнать подробно о том, кто я, где родилась, как выучила английский язык, зачем ездила в Америку, как стала заниматься программированием и наукой и создала Sci-Hub. Эта биография до 2015 года. С тех пор принципиально ничего не изменилось, но я устала печатать. Поэтому биографию после 2015 я добавлю позже.


Жестокий расцвет

В книге рассказывается история главного героя, который сталкивается с различными проблемами и препятствиями на протяжении всего своего путешествия. По пути он встречает множество второстепенных персонажей, которые играют важные роли в истории. Благодаря опыту главного героя книга исследует такие темы, как любовь, потеря, надежда и стойкость. По мере того, как главный герой преодолевает свои трудности, он усваивает ценные уроки жизни и растет как личность.


Джими Хендрикс, Предательство

Гений, которого мы никогда не понимали ... Человек, которого мы никогда не знали ... Правда, которую мы никогда не слышали ... Музыка, которую мы никогда не забывали ... Показательный портрет легенды, описанный близким и доверенным другом. Резонируя с непосредственным присутствием и с собственными словами Хендрикса, эта книга - это яркая история молодого темнокожего мужчины, который преодолел свое бедное происхождение и расовую сегрегацию шестидесятых и превратил себя во что-то редкое и особенное. Шэрон Лоуренс была высоко ценимым другом в течение последних трех лет жизни Хендрикса - человеком, которому он достаточно доверял, чтобы быть открытым.


Исповедь палача

Мы спорим о смертной казни. Отменить или сохранить. Спорят об этом и в других странах. Во Франции, к примеру, эта дискуссия длится уже почти век. Мы понимаем, что голос, который прозвучит в этой дискуссии, на первый взгляд может показаться как бы и неуместным. Но почему? Отрывок, который вы прочтете, взят из только что вышедшей во Франции книги «Черный дневник» — книги воспоминаний государственного палача А. Обрехта. В рассказах о своей внушающей ужас профессии А. Обрехт говорит именно о том, о чем спорим мы, о своем отношении к смертной казни.